Organ Nakli Nedir? Nasıl Bağışçı Olunur?
Organ nakli uzun yıllardır yapılan, hasarlı veya eksik bir organın yerine çalışan ve sağlıklı bir organın nakil edilmesi işlemi ile yapılan bir tedavi yöntemidir. Bu süreçte genelde iki taraf bulunur. Bunlar ”alıcı” ve ”donör” olarak adlandırılır. Donör ve alıcı arasında gerekli kan uyumu ve bağışıklık sağlanırsa işlem yapılır ve alıcı vücut sağlıklı bir şekilde yaşamına devam edebilir.
Donörler yaşayan, beyin ölümü gerçekleşen, komada olan ya da ölen kişiler olabilirler. Eğer organ ya da doku nakli aynı vücut içerisinde gerçekleşiyorsa ve ikinci bir kişi yoksa yani donör de alıcı da kişinin kendisiyse bu organ nakli türüne ”otogreft” denir. Fakat eğer donör ve alıcı farklı kişiler ise bu organ nakli türüne ”allogreft” denir. Allogreft organ nakli türünün bir alt türü olarak da tek yumurta ikizleri arasında gerçekleşen ve ”izogreft” adı verilen organ nakli vardır. ”Ksenograft” ise iki farklı tür arasında gerçekleşen nakillere denmektedir.
Nakil Olabilen Organlar Hangileridir?
Nakil olabilen organların başında kalp gelmektedir. Fakat kalp hayati bir organ olduğu için kalp nakillerinde donörler sadece kadavralar arasından seçilebilir. Organ nakli olabilen akciğerler ise hem kadavradan hem de canlı bireylerden alınabilirler. Böbrek, bağırsak gibi organlar yine ister canlı ister ölü bireylerden alınabilirken karaciğer eğer bütün halde alınacaksa canlı donörlerden, eğer parça alınacaksa kadavralardan da temin edilebilmektedir. Pankreas ve mide ise sadece kadavralardan alınabilmektedir.
Nasıl Organ Bağışçısı Olunur?
Herkes yaşarken veya öldüğünde kendi rızası ya da aile onayı ile organ bağışçısı olabilmektedir. Canlı donörler, organı bağışladıkları takdirde kendi hayatlarını sağlıklı bir şekilde devam ettirebilecek olan bağışçılardır. Kadavra donörler ise beyin ölümü gerçekleşen ve ölmeden önce rızası olan ya da ailesinin onayı alınarak organ ve dokuları nakil edilen kişilerdir. Organ bağışçısı olabilmek için hastanelerin ya da sağlık ocaklarının organ bağışı koordinatörlüklerine başvurulması gerekir. Gerekli şartları karşılayan kişiler donör olabilirler ve birçok yerde yazılı bir şekilde ifade edebilirler. Bu ifadenin en net örneği olarak ehliyet gösterilebilir.
