Anksiyete Hemşirelik Bakım Planı
Bu yazıda, anksiyete hastaları için hemşirelik bakım planı hakkında daha fazla bilgi edineceksiniz. Yazımızın içerisinde anksiyete hemşirelik bakım planı ile ilgili tanımlayıcı özelliklerini, nedenlerini, amaçlarını, girişimlerini, uygulamasını ve değerlendirmesini öğrenebilirsiniz. Yazının en sonunda ise örnek bir anksiyete hemşirelik bakım planını PDF olarak indirebilirsiniz.
Anksiyete, giderek artan bir psikolojik rahatsızlık olarak karşımıza çıkmaktadır. Anksiyete hastalarının yaşadığı endişe, korku ve stres gibi belirtiler yaşam kalitelerini olumsuz etkileyebilir. Hemşireler, anksiyete hastalarının bakımında anksiyete hemşirelik bakım planlarını kullanarak, hastalara yardımcı olabilirler.
Anksiyete Nedir?
Anksiyete, insanların günlük hayatlarında karşılaştıkları stres ve kaygıya bağlı olarak oluşan normal bir tepkidir. Ancak bazı durumlarda, anksiyete sürekli ve aşırı hale gelir ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Bu durumda, anksiyete bir psikolojik bozukluğa dönüşür ve tedavi edilmesi gereken bir durum haline gelir. Anksiyete bozukluğu tedavisinde kullanılan yöntemler arasında ilaç tedavisi, terapi ve yaşam tarzı değişiklikleri yer almaktadır.
Anksiyete hastalarına hemşirelik bakımı, belirtilerin hafifletilmesi ve hastaların iyileşme sürecine katkıda bulunmak için önemlidir. Anksiyete hemşirelik bakım planları, hastaların gereksinimlerini ve ihtiyaçlarını belirleyerek uygun tedavi stratejileri belirleyebilir. Bu planlar, hastaların stres seviyelerini azaltmalarına, rahatlamalarına ve günlük aktivitelerini yerine getirmelerine yardımcı olabilir.
Anksiyete Hemşirelik Bakım Planı Tanımlayıcı Özellikler (Tanı Ölçütleri)
Hastada anksiyete ile ilgili birçok tanımlayıcı özellik olabilir. Aşağıda bu tanımlayıcı özelliklerinden birkaçını görebilirsiniz. Bakım planı hazırlarken aşağıdaki anksiyete belirtilerinden hangileri hastanızda görünüyorsa bakım planı formundaki tanımlayıcı özellikler veya tanı ölçütleri kısmına yazabilirsiniz.
- Sürekli endişe ve kaygı hissi
- Kontrol edilemeyen korkular ve panik ataklar
- Yorgunluk, halsizlik ve zayıf konsantrasyon
- Kas gerginliği, titreme ve terleme
- Uykusuzluk, aşırı uyku ve diğer uyku sorunları
- Mide bulantısı, kusma ve ishal
- Nefes almada güçlük, nefes darlığı ve boğulma hissi
- Kalp çarpıntısı, çarpıntı hissi ve göğüs ağrısı
- Sosyal ilişkilerde çekingenlik veya kaçınma
- Obsesif düşünceler veya davranışlar
Anksiyete Hemşirelik Tanısı Nedenleri (Etiyoloji)
Anksiyete, birçok farklı nedeni olan yaygın bir hemşirelik tanısıdır ve hastalarda ciddi duygusal ve fiziksel semptomlara neden olabilir. Anksiyeteye neden olan faktörlerin belirlenmesi, hemşirelerin hastaların gereksinimlerine daha iyi yanıt vermesine ve tedavi planlarını daha etkili bir şekilde yönetmesine yardımcı olabilir. Bu nedenle, anksiyetenin etiyolojisi, hemşireler için kritik bir konudur ve tedavi sürecindeki başarıları için önemlidir. Aşağıda anksiyete hemşirelik tanısı ile ilgili nedenleri ve bu nedenlerin açıklamalarını görebilirsiniz.
- Cerrahi müdahaleler: Hastanın cerrahi bir işleme girmesi, anksiyete seviyelerini artırabilir.
- Kronik hastalıklar: Uzun süreli sağlık sorunları, sürekli tedaviler ve kontrol altında tutulması gereken durumlar anksiyeteye yol açabilir.
- Tedavi sürecindeki belirsizlik: Tedavi süreci hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan hastalar, belirsizlik ve kaygı hissine kapılabilirler.
- Fiziksel/Sosyoekonomik durum değişiklikleri: Hastanın fiziksel veya sosyoekonomik durumundaki değişiklikler, anksiyete seviyelerini etkileyebilir.
- Ölüm korkusu: Ölüm korkusu, birçok insanın yaşadığı doğal bir kaygıdır ve hastaların tedavi sürecinde de anksiyeteye neden olabilir.
- Gebelik/istenmeyen gebelik: Gebelik, hormonal değişiklikler ve sorumluluk hissi nedeniyle anksiyete riskini artırabilir. İstenmeyen gebelik ise, stres ve kaygıyı artırabilir.
- Sağlık durumunda değişim: Hastanın sağlık durumundaki değişiklikler, anksiyete seviyelerini etkileyebilir.
- Bağımlı kalma korkusu: Bağımlılık geliştirme korkusu, bazı hastaların anksiyete yaşamasına neden olabilir.
- Stres: Stres, birçok hastanın anksiyete seviyelerini artıran yaygın bir tetikleyicidir.
- Beden şeklindeki değişim: Beden şeklindeki değişiklikler, özellikle genç hastalarda, anksiyeteye neden olabilir.
- Benlik algısında değişim: Hastanın benlik algısındaki değişiklikler, anksiyete seviyelerini etkileyebilir.
- Kişilerarası ilişkilerde bozulma: Kişilerarası ilişkilerdeki sorunlar, anksiyeteyi artırabilir.
- Ağrı: Kronik ağrı, hastaların anksiyete yaşamasına neden olabilir.
- Tedavi yan etkileri: Tedavi sürecinde ortaya çıkan yan etkiler, anksiyete seviyelerini artırabilir.
- Bilgi eksikliği: Tedavi süreci veya hastalık hakkında yeterli bilgiye sahip olmama, hastaların anksiyete yaşamasına neden olabilir.
Anksiyete Hemşirelik Bakım Planının Amaçları (Hedefler)
Hemşireler, anksiyete tanısı konulmuş hastaların tedavi sürecine yardımcı olmak ve tedavi hedeflerine ulaşmak için belirli amaçlar belirlerler. Bu amaçlar, hastaların kendilerini daha iyi hissetmelerine, yaşam kalitelerinin artmasına ve anksiyete semptomlarının azaltılmasına yöneliktir. Anksiyete hemşirelik bakım planın amaçlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. Hastanızda görülen sorunlardan yola çıkararak kendi amaçlarınızı belirleyebilirsiniz.
- Anksiyete düzeyini azaltmak ve bireyin yaşam kalitesini artırmak.
- Anksiyete ile başa çıkmak için bireye etkili stratejiler öğretmek ve uygulamalarını sağlamak.
- Anksiyetenin nedenlerini belirleyerek uygun tedavi planlarını oluşturmak.
- Bireyin stres seviyesini azaltmak ve gevşeme teknikleri öğretmek.
- Anksiyetenin olumsuz etkilerini önlemek için bireyi desteklemek ve güvenli bir ortam sağlamak.
- Bireyin iletişim becerilerini geliştirerek kaygı seviyesini azaltmak.
- Anksiyete ile ilişkili semptomları izlemek ve tedavi planını buna göre düzenlemek.
- Tedavi sürecinde bireyin yanında olmak ve moral desteği sağlamak.
- Anksiyete ile ilişkili komplikasyonları önlemek ve bireyin sağlıklı bir şekilde iyileşmesine yardımcı olmak.
Anksiyete Hemşirelik Tanısına Ait Girişimler
Anksiyete hemşirelik tanısına yönelik olarak, hemşireler hastaların anksiyete ile başa çıkmalarını desteklemek için çeşitli girişimlerde bulunmaktadır. Bu girişimler hastaya özeldir. Bundan dolayı bakım planı hazırlarken hastanızdaki sorunları iyice anlamanız ve buna yönelik girişimlerde bulunmamız gerekir. Aşağıda NANDA tanısına uygun bir şekilde girişimleri ve bunların gerekçelerini görebilirsiniz.
| Girişim | Gerekçe |
| Anksiyete ve korku belirtileri değerlendirilerek uygun müdahaleler planlanır. | Anksiyete ve korku belirtileri, hastanın sağlık durumunu olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle, belirtilerin nedenleri değerlendirilir ve uygun müdahaleler planlanarak hastanın rahatlaması ve iyileşmesi sağlanır. |
| Sessiz ve rahat bir ortam oluşturularak hastanın sakinleşmesi sağlanır. | Gürültü ve uyarıcı bir ortam, anksiyete belirtilerini artırabilir. Bu nedenle, sessiz ve sakin bir ortam oluşturularak hastanın rahatlaması sağlanır. |
| Hastanın akut, sıkıntılı döneminde yanında olunarak destek sağlanır ve yalnız bırakılmaz. | Anksiyete dönemlerinde, hastalar genellikle yalnız kalmak istemezler. Bu nedenle, hastanın yanında olunarak destek sağlanır ve hastanın güvende hissetmesi sağlanır. |
| Hastanın duygularını ifade etmesine izin verilerek terapötik bir ilişki kurulur. | Anksiyete, genellikle yoğun duygularla birlikte gelir. Hastanın duygularını ifade edebilmesine izin verilerek, duygusal destek sağlanır ve hastanın iyileşme süreci hızlandırılır. |
| Hastaya yapılacak işlemler ve tedavi süreci hakkında bilgi verilerek bilgilendirme sağlanır. | Hastanın tedavi süreci hakkında bilgi sahibi olması, hastanın tedaviye uyumunu artırabilir. Bu nedenle, hastaya yapılacak işlemler ve tedavi süreci hakkında bilgi verilerek bilgilendirme sağlanır. |
| Aile üyelerinin mümkün olduğunca bakıma katılması sağlanarak destekleyici bir ortam oluşturulur. | Aile desteği, hastanın iyileşme sürecinde önemli bir faktördür. Aile üyelerinin mümkün olduğunca bakıma katılması sağlanarak, hastanın yanında olmaları ve desteklemeleri sağlanır. |
| Geçmişte kullanılan baş etme yöntemleri değerlendirilerek uygun yöntemler kullanması sağlanır. | Anksiyete ile baş etmek için kullanılan yöntemler kişiden kişiye değişebilir. Bu nedenle, hastanın önceki deneyimlerini ve anksiyete ile başa çıkmak için kullandığı yöntemleri değerlendirmek önemlidir. Bu bilgiye dayanarak, uygun baş etme stratejileri belirlenebilir. |
| Hastanın çevreye, ekipmanlara ve rutinlere oryantasyonu sağlanır. | Hastanın bulunduğu çevreye uyum sağlaması anksiyete düzeyini azaltabilir. Hastanın çevreyi ve rutinleri tanıması, kendini daha güvende hissetmesine yardımcı olabilir. |
| Hasta ve aile üyelerinin bilgi gereksinimine göre eğitim planlanır ve uygun zamanda gerçekleştirilir. | Anksiyete ile başa çıkmak için bilgi sahibi olmak önemlidir. Hemşireler, hastalara ve ailelerine anksiyete ile başa çıkmak için etkili stratejiler hakkında bilgi verebilirler. Bu, hastanın anksiyetesi ile baş etmesine ve tedavinin daha iyi bir şekilde yönetilmesine yardımcı olabilir. |
| Diğer sağlık bakım çalışanları ile görüşülerek destek alınması sağlanır. | Anksiyete ile başa çıkmak için çoklu bir yaklaşım gerekebilir. Hemşireler, diğer sağlık bakım çalışanlarıyla (doktorlar, psikologlar, diyetisyenler vb.) iletişim kurarak tedavi sürecini daha etkili hale getirebilirler. |
| Hekim istemine göre sedasyon verilir. | Sedasyon, anksiyete düzeylerini azaltmak ve hastanın rahatlamasına yardımcı olmak için kullanılabilir. Ancak, sedasyonun yan etkileri nedeniyle sadece hekimin istemi üzerine verilmelidir. Hemşireler, sedasyonun verilmesi gerektiğinde hastaların takibini yapabilirler. |
| Rahatlatıcı bir ortam sağlanarak gevşeme egzersizleri öğretilir ve desteklenir. | Gevşeme egzersizleri, hastanın kaygı seviyesini azaltarak vücutta gevşeme sağlayarak, kas gerginliğini azaltarak ve solunumunu kontrol ederek rahatlama sağlayabilir. |
| Taburcu öncesinde, hastanın semptom yönetimi, öz bakımı, beslenmesi, egzersizleri, sorun çözme becerileri ve gevşeme/rahatlama teknikleri hakkında eğitim verilir. | Hastanın taburcu olduktan sonra kendi kendine bakabilmesi için gerekli bilgileri öğrenmesini sağlayarak, anksiyete seviyesini azaltmaya çalışılabilir. |
| Hastanın gücüne göre fiziksel egzersizler uygulanır. | Düzenli fiziksel aktivite, kaygı düzeyini azaltmak için etkili bir yöntemdir. Egzersiz, endorfin salgılanmasını artırarak rahatlama ve zihinsel durumu iyileştirerek anksiyete düzeyini azaltabilir. |
| Hekim istemine göre vitamin destekleri sağlanır. | Bazı vitaminlerin anksiyete semptomlarını azaltmaya yardımcı olduğu düşünülür. Örneğin, B vitamini kompleksi, magnezyum ve omega-3 yağ asitleri gibi takviyelerin, kaygı seviyesini azaltmaya yardımcı olduğuna dair bazı kanıtlar vardır. |
| Uzun ya da kısa etkili ilaçlar (benzodiazepinler, trisiklik antidepresanlar, antihistaminikler ve betablokler) verilerek destek sağlanır. | İlaçlar, anksiyete semptomlarının hafifletilmesi ve kaygı düzeyinin azaltılması için kullanılabilir. Ancak, ilaçların kullanımı her zaman doğru şekilde izlenmeli ve önerilen dozda kullanılmalıdır. İlaç kullanımı, hemşirelerin ve hekimlerin sıkı takibi altında gerçekleştirilmelidir. |
Anksiyete Hemşirelik Bakım Planı Uygulama ve Değerlendirme
Hemşireler, anksiyete tedavisinde önemli bir rol oynarlar ve anksiyete hemşirelik bakım planları ile tedavi sürecini yönetirler. Anksiyete hemşirelik bakım planı, bireysel ihtiyaçlara göre tasarlanan ve anksiyete semptomlarını kontrol altına almak için çeşitli müdahaleler içeren bir tedavi planıdır. Planın uygulanması, hastanın semptomlarını hafifletmeye ve hastanın sağlıklı bir şekilde işlev göstermesine yardımcı olur.
Anksiyete hemşirelik bakım planının uygulanması sırasında, hastanın semptomlarının seviyesi, tedaviye uyumu ve tedavinin etkinliği düzenli olarak değerlendirilir. Bu değerlendirme sonuçları, planın gerekli değişikliklerinin yapılması için kullanılır. Anksiyete hemşirelik bakım planı, hastanın semptomlarını kontrol altına alarak, hastanın sağlıklı bir şekilde işlev göstermesine ve yaşam kalitesini arttırmasına yardımcı olur.
Anksiyete Hemşirelik Bakım Planı PDF İndir
Anksiyete hemşirelik bakım planını PDF olarak aşağıdaki butona tıklayarak indirebilirsiniz.