Hemşirelik, Tıp ve Sağlık Terimleri Sözlüğü

Online Sözlük

Tüm | # A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Şu an bu sözlükte 245 kelime var
A

Aasmus
Solunum güçlüğü, nefes darlığı; astım.

Abartikulasyon
Eklem yapmayan, eklemi oluşturan kemiklerden birinin yerinden ayrılması.

Abdomen
Pelviksle toraks arasında bulunan kısım diğer adıyla karın.

Abdominal
Karınla ilgili, karna ait.

Abdominalji
Karın ağrısı.

Abdominoanal
Karın ve anüs ile ilgili.

Abdominöz
Kabartı gösteren karna sahip; şişik karın.

Abiyotik
Canlılık göstermeyen, cansız.Yaşam belirtilerini yok eden.

Ablaktasyon
Sütten kesilme.

Ablasyon
Vucüttaki patolijik bir durumun cerrahi işlemlerle alınması

Aborsiyon
Çocuk düşürme, gebelikte düşük durumu.

Abortus
Değişik nedenlerden dolayı fetüsün anne bedenin dışında yaşayacak olgunluğa erişmeden bedenden atılmasıdır. 20. gebelik haftasından önce veya 500 gramdan küçük gebelik kayıpları için abortus terimi kullanılır. Halk arasında düşük olarak da bilinir.
abortus

Abrezyon
Derinin bir yer ile sürtünmesi sonucu oluşan hafifçe kazınmış, zedelenmiş, soyulmuş, kanamış yer.
abrezyon

Abse
Dokularda görülen kese tarzında içerisi cerahat ya da iltihap oluşumu.
abse

Açık Yara
Keskin aletlerin veya şiddetli bir darbe sonucu deri bütünlüğünün bozulmasıdır. Kanama ve enfekte olma ihtimali yüksektir.

Addison Hastalığı
Böbrek üstü bezlerinin yetersiz hormon salınımı sonucu ortaya çıkan bir hastalık.
addison hastalığı

Agonist
Hücre reseptörlerine bağlanarak hücrede bir tepki oluşturan bileşiklerdir.

Akromegali
Büyüme hormonunun fazla salgılanması nedeni ile ortaya çıkan anormal durum, dev adam hastalığı.
akromegali

Antagonist
1. Zıt etki gösteren kaslar,

2. Aynı reseptör üzerinde etkileşim gösteren bir ilacın etkisini kaldıran diğer bir ilaç.

Apne
Solunumun geçici olarak durması

Arter
Atardamar; kanı kalpten vucüdün diğer organlarına götüren damar

Atelektazi
Akciğerin bir kısmının ya da akciğerlerden birinin tamamen büzüşmesi sonucu yeterince genişleyememesi ve böylece işlevini yitirmesidir.

Atoni
Kas tonusunun ortadan kalkma durumu.

Avülsiyon
Vücuttan deri parçasının ya tamamen kopması ya da bir kısmının bağlı kalması sonucu oluşan yaralardır. Kopma.

Ayak Düşmesi
Genellikle yatan hastalarda görülen ayağın öne doğru düşmesi durumudur.

B

Bakterisid
Bakterileri canlı vücudunda veya deney ortamında öldüren maddeler. Antibiyotik, dezenfektan.

Bandaj
Bir yaralanma olduğu takdirde yaraya konan pansuman bezini sarmaya ya da sargıyı desteklemeye yarar. Kırıklarda, bölgenin tespiti ve hareketsizliğini sağlamak için de kullanılır; sargı.
bandaj

Bası
Bir organ veya yapının belirli bir kısmına yapılan baskı.

Basınçlı Pansuman
Kanamayı durdurmak, postoperatif yaraları ve cerrahi debirdman sonrası yaraları kapatmak, ödemi azaltmak için yara yüzeyinin basınç yapan malzemeler ile örtülmesi ile yapılan pansuman çeşididir.

Benign
Kansere neden olmayan, iyi huylu tümör.
benign

Bennet Kırığı
Birinci metakarpal basisin intraartiküler kırığıdır, boksör kırığı olarak da bilinir.

bennet

Besiyer
Mikroorganizmalarım üretilmesi için gerekli maddeleri, besinlerin eklenerek hazırlandığı ortam.

Beyin herniasyonu
Beynin bir kısmının kafatası içindeki yapılar arasında sıkıştığında ortaya çıkan, kafatası içindeki çok yüksek basıncın potansiyel olarak ölümcül bir yan etkisidir.
beyin herniasyonu

Bilirubin
Eritrositlerde bulunan hemoglobin proteininin parçalanması sonucu oluşan sarı renkli madde, pigment.

Biot Solunum
Solunum, 2-3 solunumda bir normalin dışında yavaşlar.

Bradikardi
Kalp atışlarının dakikada 60'ın altına düşmesi, kalp atışlarının yavaşlaması.

Bradipne
Solunum sayısının dakikada 10'un altına düşmesi, solunumun yavaşlaması

Bronkodilatör
Bronşlardaki daralma durumunu değiştiren, yani bronşları genişletip oksijen alımını artıran ilaçlar.

Bronkoskopi
Bronkoskop denilen denilen tüp şeklindeki bir araçla trakeabronşiyal dalların ve bronkopulmoner segmentlerin incelemesi işlemine verilen addır.  Biyopsi almak, sıvı ya da balgam örneği almak veya solunum yollarında bulunan yabancı cisimleri çıkarmak gibi işlemler yapılabilir.

Bronkoskopi

Bül
Çapları 0.5 cm'den büyük, ciltte görülen içi sıvı dolu kabarık oluşumlar.

Burkulma
Özellikle ayak bileğinde görülen eklem ligamentlerinin ve kapsülünün hasar görmesi sonucu oluşan durum.
burkulma

C

C Vitamini
Askorbik asit olarak da bilinir, suda eritilebilen ve birçok görevi olan vitamindir.

Caisson Hastalığı
Genellikle dalgıçların yaşadığı ani basınç değişimi sonucu oluşur. Vurgun.

Caroli Hastalığı
Safra kanallarında oluşan dilatasyon.

Ç

Çekum
Kalınbağırsağın başlangıcı olarak bilinen kese, kör bağırsak.

C

Cerahat
Dokularda oluşan iltihap sonucu, kıvamlı, farklı renklerdeki sıvı. İrin.

Cerrah
Hastalıkları gidermek için el ve alet becerisi kullanarak ameliyat yapan uzman hekim. Operatör.
cerrah

Ceset
Yaşam fonksiyonları olmayan. Ölü beden, naaş.

Cheyne-Stokes Solunum
Solunum hızının ve derinliğinin düzensiz olma durumu. Apne ve hiperventilasyon bu solunumda sıkça görülür.

Ç

Çiçek Hastalığı
Her yaşta ve her cinste kişilerde görülen irili kabarcıklar dökerek izler bırakan ağır, ateşli ve bulaşıcı bir hastalıktır.
null

Çıkık
Eklemi oluşturan iki yüzeyin birbirinden ayrılması sonucu oluşan durum.

Çölyak Hastalığı
Buğday, arpa gibi besinlerde bulunan glüten proteinine karşı olan hassasiyet sonucu oluşan ve ince bağırsakta emilimi azaltan bir rahatsızlıktır.

D

D Hipervitaminozu
Vücuda çok fazla D vitamini alınması ve aşırı şekilde birikmesi sonucu görülen belirtiler.

D vitamini
Kalsiyum ve fosforun sindirim yollarında kullanımı ve emilimi ile özellikle çocuklarda büyüme için gerekli vitamin.

Dağ Hastalığı
Diğer adıyla irtifâ hastalığı, hızlı bir şekilde belli bir yüksekliğin üzerine çıkıldığı zaman insan üzerinde oluşan etkiler.

Dalak
Midenin arkasında, diyaframın altında, sol böbreğin üstünde, yassı, uzunca, akyuvar üreten ve yıpranmış alyuvarları toplayan, damarlı, gevşek bir dokudan oluşmuş organ.
dalak

Dermis
Derinin epidermis ile deri altı doku arasında bulunan, bağ dokudan oluşan ve vücudu darbelere karşı koruyan katmanıdır.
dermis

Diabetes insipidus
Yüksek miktarda seyreltik idrar ve aşırı susuzluk hissi ile karakterize bir durumdur. ADH (vazopressin) hormonunun eksikliğinden kaynaklanabilir. Halk arasında şekersiz şeker hastalığı olarak da bilinir.

Dolaşım Yüklenmesi
Çok hızlı bir şekilde ve çok fazla miktarda sıvının vücuda verilmesi sonucu gelişen tablo.

Dudak-Damak Yarığı
Embriyolojik dönemde çeşitli nedenlerden dolayı bebeğin yüz bölgesindeki yapıların birleşme kusuru nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır.
damak yarığı

Düz Tabanlık
Tarslar ve metatarslar arasındaki ligamentlerin gevşeyerek ayak tabanın düşmesidir. Halk arasında taban düşüklüğü olarak da bilinmektedir.
düz tabanlık

E

Ekspirasyon
Akciğerlerden havanın dışarıya atılması

Ekstravazasyon
Daha çok kanser tedavisinde kullanılan ilaçların toplardamar içine uygulanması sırasında enjektör iğnesi veya kataterden sızarak deri altı dokusuna sızması sonucu görülen hücre harabiyeti.

Ekzoftalmi
Göz küresinin dışa doğru fazla bir çıkıntı yapmasına verilen ad
Ekzoftalmi

Ekzositoz
Hücre içindeki büyük moleküllerin boşaltım kofulları ile hücre dışına atılması olayına bu ad verilir. Bu olay sırasında ATP harcanır.

Emboli
Vücutta bulunan arterlerde damarların pıhtı veya başka bir cisim nedeniyle tıkanması durumu, vücutta taşınan kan pıhtısınada emboli adı verilebilir.

Emici Pansuman
Eksüdanın emilmesini sağlamak için yara yüzeyinin emici kuru malzeme ile kapatılması ile yapılan pansuman türüdür.

Endometriozis
Rahim iç tabakasının rahim dışında büyüdüğü bir durumdur ve sıklıkla şiddetli adet ağrısı, karın ağrısı, pelvik ağrı, ağrılı cinsel ilişki ve infertiliteye neden olur. Bu durum, adet döngüsü sırasında dışarı atılması gereken dokunun, rahim dışındaki bölgelerde büyümesi ve kanaması nedeniyle ağrıya neden olur.

Endoskopi
Vücudun iç organlarının tetkik amacıyla incelenmesine verilen genel addır.
endoskopi

Endotel
Kan ve lenf damarlarının iç yüzeyini oluşturan dokudur. Endotel hücreleri skuamöz yapıda ve tek hücreli ince bir katman oluştururlar.

endotel

Enfeksiyon
Vücuda giren patojenik organizmalar tarafından meydana getirilir. İnfeksiyon.

Enteral Beslenme
İnsanın gastrointestinal sistemi (bağırsak) yoluyla besin verme veya ilaç uygulama

Epidermis
Vücudu dış etkenlerden koruyan, çok katlı yassı epitel hücrelerden meydana gelen yapı.
epidermis

Etiyoloji
Nedeni inceleyen bilim dalıdır. Genellikle bir hastalığın nedenini inceler. Tıp alanında sıklıkla kullanılır. Diğer adıyla nedenbilim.

F

Fagosit
Yiyen hücre anlamına gelir. Fagositoz yapan hücrelere verilen genel addır.

Fagositoz
Fagosit hücrelerin solid partikülleri yakalayıp yutması ve sitoplazmasında oluşturduğu fagosom adı verilen boşluğa hapsederek sindirme çabasıdır.

Fagozom
Fagositozla alınan maddenin oluşturduğu vakuol.

Fakultatif
Bir yere bağımlılığı olmayan, alternatif koşullarda  yaşayan.

Flebit
İlaç veya herhangi bir maddenin venlerde oluşturduğu iltihap.

Fruktoz
Altı karbonlu monosakkarit. Daha çok meyvelerde bulunur.
fruktoz

G

Gavaj
Besin alımında sorun yaşayan hastalara kateter aracılığıyla mideye besin gönderme.

Gazlı Bez
Çok eskiden beri kullanılan ve pansumanda en çok kullanılan malzemedir. Emici özelliği bulunan seyrek ve gevşek dokulu bir tür ince bezdir. Gaz bezi olarakta bilinir.
gazlı bez

Genu Valgum
Ayakta duruken dizlerin birbine bitişik olma durumu. İçe çarpık diz.
Geni Valgum

Genu Varum
Ayakta duruken, ayakların birbirine yakın, dizlerin birbirinden ayrı olması durumudur.  Halk dilinde çarpık bacak olarak da bilinmektedir.
Genu Varum

Glukagon
Kandaki glukoz düzeyini artırır. Pankreastaki langerhans adacıklarından salınır. İnsüline antagonisttir.

Glukokortikoid
Böbrek üstü bezlerden yani adrenal bezlerden salgılanan hormonlardır. İnsan için en önemli çeşiti kortizoldür

Gonadotropin
Kadınlarda yumurtalıkların (overler), erkeklerde testisleri uyaran ve hipofizin ön lobundan salgılanan hormonlar. Testosteron, östrojen gibi.

Guatr
Tiroit bezinin büyümesi, şişmesine denir.
guatr

H

Habis
Kötü sonuçlanan. Kötücül. Eş anlamlısı kanser.

Hafaljezi
Cilde temas sonucu oluşan ağrı durumu.

Halluks Valgus
Başparmağın içe doğru dönmesidir.
Halluks Valgus

Halluks Varus
Başparmağın dışa doğru dönmesidir.
halluks varus

Halüsinasyon
Diğer adıyla varsanı bir duyu organını uyaran hiçbir nesne veya uyarıcı olmaksızın, sanılar almaktır.

Halüsinojen
Halüsinasyona neden etken veya madde.

Hamartom
Diğer adıyla hamartoma geliştiği organda normal olarak mevcut bulunan oluşturucu unsurlarla anormal bir karışımdan oluşan tümör görünümlü bir doku malformasyonudur.
Hamartoma

Hansen Hastalığı
Hansen basili (Mycobacterium leprae) adı verilen bir mikroorganizmanın yol açtığı, çevresel sinir sistemi ve deri başta olmak üzere birçok sistem ve organı etkileyebilen, bulaşıcı bir hastalıktır. Cüzzam; lepra hastalığı.
cüzzam

Haptoglobin
İnflamasyon, infeksiyon durumlarında düzeyi yükselen karaciğer tarafından üretilen bir glikoproteindir.

Hava Embolisi
Havanın dolaşıma katılarak damarı tıkaması durumudur.

Hematom
Doku, organ ve boşluklarda, damar dışına çıkan kanın genellikle pıhtılaşmış halde yumuşak dokular arasında birikmesi sonucu oluşan yara.
hematom

Hemofili
Vücutta kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinlerin eksikliği sonucunda görülen bir kan hastalığıdır. Genetik olarak X kromozomu üzerinde çekinik bir gen ile taşınır.

Hemoraji
Kanın damar dışına çıkması. Kanama.

Hiperpne
Solunum derinliğinin artmasıdır.

Hipertermi
İnsan vücut sıcaklığının anormal bir şekilde yükselmesi anlamına gelir, sıcak çarpması.
hipertermi

Hipertrofi
Yoğun bir fiziksel aktiviteden sonra bir doku ya da organın hacminin, temel yapı taşları olan hücrelerindeki büyüme nedeniyle artmasıdır.

Hiperventilasyon
Solunum hız ve derinliğinin birlikte artması durumu

Hipoksi
Dokulara giden oksijen miktarının azalması.

Hipopne
Solunum derinliğinin azalmasıdır.

Hipotermi
Normal vücut sıcaklığının, 35 °C'den aşağı düşmesine denir. Genellikle yağmur, rüzgâr, kar veya soğuk suya maruz kalma gibi faktörler tarafından tetiklenir.
hipotermi

Hipotoni
Kasların yeteri kadar kullanılmaması sonucu kas tonusunun azalması durumu.

Hipoventilasyon
Solunum hız ve derinliğinin birlikte azalması durumu.

Hipovolemik Şok
Hemoraji veya aşırı sıvı kaybı sonucu gelişen ve hayati tehlike oluşturan şok türüdür.

İ

İç
İç kısımda olan. Eş anlamlısı internal.

İnfeksiyon
Vücuda giren patojenik organizmalar tarafından meydana getirilir. Enfeksiyon.

İnfertilite
Çiftlerin herhangi bir korunma olmaksızın düzenli bir şekilde cinsel ilişkide bulunmalarına rağmen son 1 yılda gebeliğin oluşmaması durumudur. Halk arasında bilinen adıyla kısırlık.

İnfiltrasyon
Derinin altında anormal maddelerin birikmesi durumu.

İnsizyon
Keskin aletlerin vücutta açtığı düzgün kenarlı yaralar. Cerrahın ameliyat sırasında açıtğı yaralarda bu gruba girer.  Kesilme.
insizyon

İntoksikasyon
Bir ilaç veya kimyasal madde ile zehirlenme

I

Islak (Yaş) Pansuman
Geniş yaralarda kullanılan steril, gazlı kompreslerden oluşan pansumanlardır.

J

Jejunum
İnce bağırsağın bölümlerinden birisidir. On iki parmak bağırsağından sonra gelir.

Jet Lag
Kısa süre içerisinde zaman farklılıkları olan yerlere seyahat sonucu sirkadyen ritmin yeni saat dilimine adapte olamamasından kaynaklı oluşan rahatsızlık.

Jinekoloji
Kadın sağlığı ve hastalıklarını inceleyen bilim dalıdır.

K

Kabakulak
Paramyxoviridae familyasından zarflı bir RNA virüsü olan Kabakulak virüsünün sebep olduğu viral bir hastalıktır. Eş anlamlısı epidemik parotit.
kabakulak

Kabızlık
Diğer adıyla konstipasyon, bağırsak hareketlerinin yetersiz olması, defekasyon zorluğu sonucu görülen durum.

Kaburga
Göğüs kemiği ve omurlarla birleşerek göğüs kafesini yapan, sağ ve solda 12 tane olmak üzere toplam 24 tane olan yassı kemiklerin her biri. Kosta.

Kafa
Diğer adıyla baş. Hayvan ve insanların en rostral bölümünde bulunan, genellikle beyin, göz, kafatası, kulak, burun ve ağızı içeren kısımdır.

Kafatası
İnsanda ve omurgalılarda içinde beyin bulunan, başın kemik bölümü.
kafatası

Kalkan Bezi
Bkz. Tiroid bezi.

Kalp
Kalp kası olarak bilinen özel bir tip çizgili kastan oluşmuş, içi boş, kendiliğinden kasılma özelliğine sahip kuvvetli bir kan pompası. Yürek.

Kapalı Yara
Deri bütünlüğü bozulmadan ve doku altında hasara neden olan yaralara verilen genel isimdir.

Kas Atrofisi
Fiziksel aktivitelerin azalması sonucunda hipotonin uzun sürmesi sonucu kas liflerinin kısalarak küçülmesidir.

Kas Tonusu
Kasların hafif kasılı olma durumu.

Keratin
Genel olarak saçlarda, tırnaklarda ve ciltte bulunan yapısal bir protein türüdür.

Kifoz
Sırt omurlarının dışa doğru çıkıntı yaparak, kamburluk oluşturması durumudur. Sternum içeriye doğru çökmüştür.
kifoz

Konstipasyon
Bağırsak hareketlerinin yetersiz olması, defekasyon zorluğu sonucu görülen durum. Kabızlık.

Kontrendike
Kullanılması sakıncalı, tehlikeli, tavsiye edilmeyen durumlar için tıpta çok kullanılan kelime.

Kontüzyon
Ucu keskin olmayan cisimlerin çarpması sonucu oluşan ve deri bütünlğünün bozulmadığı yaralardır. Ezilme.

Koruyucu Pansuman
Yarayı dış ortamdan korumak amacıyla kullanılan pansuman çeşididir.

Kuru Pansuman
Aseptik yaralarla operasyon yaralarında kullanılan, yaradan daha geniş ve eşit kalınlıkta gazlı bez, pamuk ve sargı uygulanarak yapılan bir pansuman çeşidi.

Kussmaul Solunum
Solunumun düzenli ama anormal biçimde derinleşmiş haline verilen addır.

L

Laserasyon
Travmatik bir olay sonucu oluşan yaralardır. Yara kenarları düzgün değildir ve ezilmeler görülebilir.

Lenfosit
Kemik iliğinde üretilen, hastalık etkenlerine karşı savunma sağlayan beyaz kan hücreleridir.
lenfosit

Lezyon
Hastalık veya bazı zedelenmeler sonucu patolojik reaksiyon göstermiş doku bölgesi, diğer bir tabirle doku bozukluğu.
lezyon

Ligament
Kemikler arasında bağlantıyı sağlayan fibröz bağ dokudur.
ligament

Lokal Anestezi
Vücudun sadece belirli bir bölgesini uyuşturan anestezi türüdür.

Lordoz
Beldeki normal çukurluğun artmasıdır. Sternum dışa doğru çıkıntı yapmıştır.
lordoz

M

Makrofaj
Dokularda bulunan patojenlerin, ölü gözelerin (hücrelerin), hücresel kalıntıların ve vücuttaki yabancı maddelerin yutulmasından sorumlu hücrelerdir. (Yunanca: "büyük-yiyiciler")

Makrokist
Büyük kist.

Makrozi
Aşırı büyüme

Makül
Parmak ile üstüne bastırıldığında kaybolan, kırmızı leke şeklindeki elementer lezyon. Benek.
makül

Malign
Kansere neden olan ve vücudun diğer bölümlerine yayılabilen tümör türüdür.
malign

Malnütrisyon
Beslenmenin içerik ve miktar açısından yetersiz olması veya tam tersi aşırı besin alımı nedeniyle oluşan sağlık sorunlarını ifade eder.

Menenjit
Beyin ve omurilik zarlarının iltihaplanması sonucu oluşan bir enfeksiyon hastalığıdır. Genellikle bakteri veya virüsler neden olur. Şiddetli baş ağrısı, yüksek ateş, sırt ve boyun ağrısı, bulantı, kusma, ışığa karşı hassasiyet gibi belirtiler gösterir. Menenjit tedavisi genellikle antibiyotikler, antiviral ilaçlar ve istirahat gibi yöntemleri içerir.

Metastaz
Kanserli hücrelerin bulundukları doku dışında doğrudan ya da kan-lenf damarları yoluyla başka bölgelere sıçramalarına verilen addır.
metastaz

Mikrognati
Altçenenin yetersiz gelişmesi (hipoplazi) niteliğinde bir anomalidir; 1. ve 2. faringeal arklara (brankial yarık) özgü malformasyonların çoğu çene-yüz bölgesindeki mezenkimal dokunun embriyolojik dönemdeki yetersizliğine bağlanmaktadır.

Mitral Yetersizlik (MY)
Sol ventrikülden (karıncık), sol atriyuma (kulakçık) kan sızmasıdır.

my

Miyokardit
Kalp kası olan miyokardın, genellikle viral enfeksiyonlar sonucu iltihaplanması durumudur.
miyokardit

Miyosit
Kas dokusunu oluşturan hücre türü. Kas hücresi.
miyosit

Multipl skleroz
Kişinin bağışıklık sistemindeki bozukluk sonucu beyin ve omurilikte çok sayıda plakların oluşmasıyla ortaya çıkan bir hastalık.

N

NANDA Tanıları
Tıp alanında çok kullanılan, hemşirelik tanıları terminolojisidir.

Nazal Kanül
Oksijen uygulamasında kullanılan ve hastanın burun deliklerinin içine yerleştirilen ince bir borudan oluşmuş aygıt.
nazal kanül

Nefron
Böbreğin en küçük yapısıdır . İdrar oluşumunu sağlar.
nefron

Nekroz
Canlının dokusundaki bir veya daha fazla hücrenin ölmesidir. Kısacası doku ölümü.

Noradrenalin
Böbrek üstü bezlerinde bulunan medulladan hormon olarak salınır. Hormon veya nörotransmitter görevi vardır

Nöron
Sinir sisteminin temel işlevsel birimidir, diğer adıyla sinir hücresi.
nöron

O

Obez
Aşırı yağlı, aşırı şişman.

Obezite
Bağ dokusunda aşırı yağ birikimi. Çok şişmanlık.

Obsesyon
Kişinin aşırı şekilde takıntılı olma durumu, tekrarlanan ve kontrol altına alınamayan davranışlar. Saplantı.

Ö

Ödem
Dokularda aşırı sıvı birikmesi sonucu eller, ayaklar veya bacaklarda şişlik oluşması.
ödem

O

Oksijen
Atom numarası 8 olan, canlılığın çok büyük bir kısımının ihtiyacı olan bir element.

Oniki Parmak Bağırsağı
İnce bağırsağın ilk ve en kısa bölümüdür. Mideden sonra gelir. Duodenum.
oniki Parmak bağırsağı

Ö

Öpne
Normal solunuma verilen ad.

Östaki Borusu
Orta kulak içindeki basıncın dengelenmesini sağlayan ve orta kulakla nazofrenksi birleştiren yola denir.

O

Osteoporoz
Latince "osteo" (kemik) ve Yunanca "poros" (delik) kelimelerinden türetilmiştir. Kemiklerde yoğunluk kaybı ve kemik dokusunun azalması nedeniyle kırılganlığın artmasıyla karakterize kemik hastalığıdır. Özellikle ileri yaşlarda, kadınlarda daha sık görülür ve hormonal değişiklikler, beslenme eksiklikleri, düşük fiziksel aktivite ve bazı ilaçlar osteoporoz riskini artırabilir.

Ö

Östrojen
Kadınlık hormonu olarakta bilinir. İkincil cinsel karakterize özelliklerin gelişimini sağlar ve erkeklerde de az miktarda bulunur.

Ötanazi
Kişinin hayatı artık dayanılmayacak duruma gelmesi halinde acısız veya daha az acılı şekilde yüksek doz ilaç vermek veya öldürücü düzeyde enjeksiyon yaparak yaşamı sonlandırma.

Özofagus
Ağız boşluğunu mideye bağlayan yapı, diğer adıyla yemek borusu.
özofagus

P

Pansuman
Yaraların mikroplardan temizlenmesi ve korunması için yapılan yıkama ve örtme işlemidir.

Penetrasyon ve Perferasyon Yara
Penetrasyon (batıcı) ve perferasyon (delici) yaralar, kurşun bıçak ve bunun gibi sivri cisimlerin açtığı delinme sonucu görülen yaralardır

Pirojenik
Ateş meydana getiren veya yükselten anlamında kullanılan terim.

Pirojenik Reaksiyon
IV uygulama sırasında serum seti içinde veya iğne üzerinde bulunan patojenik organizmaların neden olduğu hastalık tablosudur. Ateşin ani yükselmesi, titreme, baş ağrısı gibi durumlar görülebilir.

Pityalizm
Aşırı miktarda tükürük (salya) salgılanması. Salya akıntısı.

Pnömonektomi
Akciğer kanseri hastalarında bir akciğerin yerinden tamamen çıkarıltılmasına dayanan cerrahi bir yöntemdir.
pnömonektomi

Pnömoni
Akciğerde görülen enfeksiyonların oluşturduğu lezyonlara verilen ad. Halk arasında zatürre olarakta bilinir.
pnömoni

Psikiyatri
Ruh ve sinir hastalıklarıyla, kişide görülen önemli uyumsuzlukları önleme, teşhis ve tedavi etmeyle uğraşan uzmanlık dalı

Psikoz
Türlü sebeplerle kişiliğin bütünlük ve uyum gücünü geniş ölçüde yıkan ruhsal bozuklukların tümüne verilen ad.

Puberte
Kızların ilk adet gördüğü ve erkeklerin sperm ürettiği dönem. Ergenlik.

Pulmoner Emboli
Bir kan pıhtısının akciğerlere doğru gitmesi ve pulmoner arteri tıkaması sonucu akciğerlerin loblarına kan akışının kesilmesi durumu.
pulmoner emboli

R

Radius
Ön kolun dış tarafında bulunan kemik.
abrezyon

Raşitizm
Çocuklarda genellikle D vitamini eksikliği sebebiyle görülen kemik rahatsızlığıdır. D vitamini eksik olursa kemiklerdeki kalsiyum ve fosfor belirli düzeyde korunamaz.

Rejenerasyon
Canlıların dokularının ölmesi veya yok olması gibi durumlarda bu dokuların yeniden oluşumuna denir

Retina
Görmeyi sağlayan ışığa ve renge karşı duyarlı hücrelerin bulunduğu, gözün en içteki doku katmanıdır. Ağ tabaka.

S

Saçkıran
Yetişkinlerde ve çocuklarda görülebilen, sinsi hareket eden ve belirtilerini hemen ortaya koymayan bir saç dökülmesi hastalığıdır.

Sakkaraz
Sakkarozu, gluktoz ve fruktoza parçalayan enzim.

Sakkaroz
Diğer adlarıyla sükroz veya çay şekeri, C12H22O11 formülüyle gösterilen ve bir glukoz ve bir fruktoz molekülünün bir araya gelmesiyle meydana gelen disakkarittir. IUPAC adI β-D-fruktofuranozil-(2→1)-α-D-glukopiranosit şeklindedir.
sakkaroz

Sakkarozüri
İdrarda sakkaroz görülme durumu. Eş. a. Sukrozüri.

Saprofit
Atık organik maddeleri veya ölü organizmaları ayrıştırarak besin elde eden organizmalara denir. Diğer adlarıyla çürükçül, ayrıştırıcı.

Ş

Şarbon Hastalığı
Bacillus anthracis isimli bakteriden dolayı olan bulaşıcı bir hastalıktır. Ot yiyen hastalıklı hayvanlardan insanlara bulaşabilir.

S

Sarı Humma
Grip benzeri bir tablodan, ağır karaciğer hastalığı ve kanamalı ateşe kadar geniş bir hastalık tablosuna yol açan akut viral bir hastalıktır. Karaciğer ve böbreklerde lezyonlar görülür.
sarı humma

Ş

Şeker Hastalığı
Diğer adıyla diyabet, kandaki glukoz seviyesinin çok yükselmesi sonucu idrarda şekere rastlanması.

S

Serum Fizyolojik
Serum olarak da bilinen ve genellikle tedavi amacıyla kullanılan %0,9'luk NaCl çözeltisidir. Damardan uygulanır. Halk arasında tuzlu su olarak da bilinir.
serum fizyolojik

Ş

Şilomikron
Yağ asitleri ve gliserol ince bağırsakta emildikten sonra trigliseritler oluşur. Bu trigliseritlerin lipoprotein ile kaplanması sonucu şilomikronlar oluşur.

S

Sinerjist
Aynı yönde etki eden; birbirini tamamlayan.

Siyanoz
Hücre ve dokuların oksijen gereksinimi karşılanmadığı zamanlarda özellikle dudaklarda, parmak uçlarında ve kulak memesi gibi yapılarda derinin kirli mavimsi - mor bir renk alması durumudur.
siyanoz

Ş

Şizofreni
Algılama ve düşünme yetilerinde meydana gelen bozulmalara bağlı kişinin davranışlarında bozulmaya yol açan ve kişinin dış dünyadan uzaklaşmasına, kendi kendine yeni bir dünya kurmasına neden olan hastalık.

S

Solunum Arresti
Kalıcı olarak solunumun durması.

Solunum Fonksiyon Testleri (SFT)
Akciğerlerin çalışma kapasitesini ölçen testlere denir. Akciğer fonksiyon testleri olarak da bilinir.
sft

T

Tablet
Toz halindeki ilaçların, sıkıştırılarak kesik silindir ya da yuvarlak şekillerde sunulmasıdır.
tablet

Takipne
Hızlı solunum olarak nitelendirilir. Solunum sayısı dakikada 24’den fazladır. Taşipne.

Tansiyon
Kan basıncı olarak da adlandırabileceğimiz, kalbin kanı periferik sisteme pompaladığı zaman damarlarda oluşan basınç.

Taşikardi
Kalp atım hızının dakikada 100'den fazla olması durumudur.

Tentürdiyot
Tentürdiyot, yaraların nikotik ve bakteriyel cilt enfeksiyonlarının antisepsisinde, yaraların mikrop kapmasının önüne geçmek için sürülen iyotlu tentür.
tentürdiyot

Torakotomi
Toraksın (göğüs) çeşitli amaçlar için cerrahi yöntemlerle açılması işlemine verilen addır.
torakotomi

Transdermal Terapötik Sistem (TTS)
Etkili maddenin bir flaster içine yerleştirilmesiyle hazırlanan farmasötik ilaç formlarıdır. Cilt üzerine yerleştirilir. Kulak arkası veya göğüs bölgesine uygulanır.
tts

Transparan (Saydam) Örtüler
Yapışkan ve su sızdırmaz, yarı geçirgen membran pansumanlardır.

Triaj
Acil servislerde veya afet durumlarında hastaların önceliklendirilmesi ve aciliyet düzeylerine göre tedavi sırasının belirlenmesi anlamına gelir. Hemşireler triaj sürecinde, hasta değerlendirmesi yapar ve acil müdahale gerektiren hastaların öncelikli olarak tedavi edilmesini sağlar.

Triküspit Yetmezliği (TY)
Sağ ventrikül ile sağ atriyum arasında bulunan triküspit kapağın tam kapanmaması sonucu kanın sağ ventrikülden sağ atriyuma geri akmasıdır.

Tromboflebit
Bir kan pıhtısının genellikle bacak venlerini tıkaması sonucu gelişen inflamatuar durumu.

Tromboz
Canlı organizmada kan elemanlarının (fibrin, trombosit, eritrosit, lökosit), kalp ve damar iç yüzüne kitle (pıhtı) ha­linde yapışması olgusudur.

Trombüs
Kan pıhtısı.

Tümör
Hücrelerin kuralsız ve sınırsız çoğalmaları sonucunda oluşan kitle.
tümör

U

Uçucu
Bulunduğu ortamdan kolayca gaz evreye geçebilen maddelere verilen genel ad.

Uçuk Hastalığı
Herpes simpleks virüsünün bulaşması sonucu deride sıvı dolu kabarcıkların oluşması, tekrar edebilen bir hastalıklıktır.

Ulna
Ön kolun iç tarafında bulunan kemik.
ulna

Ü

Ülser
Daha çok midede ve bağırsakta görülen kendiliğinden iyileşmeyen ve kronik bir gelişme gösteren yara.

Ülserasyon
Ülserin başlamasına neden olan durum.

Ünite
Biyolojik maddelerin (enzim, hormon, insülin v.b.) ölçüm birimi. 1 cc ilaç 100 ünite eder.
ünite

Üratemi
Kanda ürat bulunması.

Üreter
İnsan anatomisinde, idrarı böbreklerden idrar torbasına taşır. Üreterler kaslı borulardır ve bu nedenle idrarı peristaltizm hareketleri ile ileri itebilirler. İdrar borusu.
üreter

Üreterik
Üreter ile ilgili olan

Üriner Retansiyon
Mesanenin kendi kendini boşaltma yeteneğini kaybetmesi sonucu işeyememe durumu.

U

Uterus
Rahim, döl yatağı

V

Vazodilatasyon
Kan damarlarının duvarlarında bulunan düz kasların gevşemesi sonucu damarların genişlemesi. Kısaca damar genişlemesi.

Vena cava superior
Vücudun baş, boyun ve üst ekstremitelerinden gelen oksijenden fakir kanı sağ atriuma taşıyan toplardamar(ven).

Ventriküler Septal Defekt (VSD)
Doğuştan gelen kalp kusurlarından birisidir. Sağ karıncık ile sol karıncık arasındaki duvarda (septum) delik oluşmasına denir.

vsd

Vertigo
Baş dönmesi olarak bilinir. Santral ve periferik olmak üzere iki çeşiti vardır. Hastalık sebebiyle veya kendiliğinden oluşabilir.

Vezikül
Maddeleri depolayan veya taşıyan küçük hücre içi kesedir.

Volkmann Kanalı
Kemik dokuzda havers kanallarını birbirine bağlayan, damar ve sinir hücrelerinin geçtiği enine olan kanallardır.

Vücut Mekaniği
İnsandaki kasların veya hareket organlarının birbirleriyle işleyişini inceleyen bilime denir.

Y

Yağlı Dışkı
Feçeste yağlı maddelerin aşırı bir şekilde bulunması.

Yağlı İşeme
İdrarda yağın olması durumu. Adipozüri.

Yanık
Isı, elektrik, kimyasal madde, sürtünme ya da radyasyon nedeniyle et veya deri üzerinde meydana gelen bir yaralanma çeşididir.

Yarık Dudak
Embriyolojik dönemde çeşitli nedenlerden dolayı bebeğin yüz bölgesindeki yapıların birleşme kusuru nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır.

Yatak Yarası
Yatağa ya da tekerlekli sandalyeye bağımlı olan hastaların vücut ağırlığı nedeniyle yatak ya da tekerlekli sandalyeye daha fazla temas eden bölgelerde oluşan basınç nedeniyle kan dolaşımının ve doku beslenmesinin bozulmasına bağlı olarak iskemi ve nekroz sonucu gelişen yara. Basınç yarası veya dekubitis olarakta bilinir.

Z

Zatürre
Virüs, bakteri gibi mikroorganizmalar nedeniyle oluşabilecek hastalık yani akciğer iltihaplanması. Diğer adıyla pnömoni.

Zehir
Organizmanın biyokimyasal ve fizyolojik fonksiyonlarını bozan maddelerdir.

Not: Sözlük Geliştirilme Aşamasındadır.

Kaynaklar:

Yazılı Kaynaklar:

https://nedir.ileilgili.org/ , https://tr.wikipedia.org

Görsel Kaynaklar:

Envato Elements, Shutter Stock, Yandex Görseller

Detaylı kaynak bilgisi almak için bize info@hemsirekitabi.com mail adresi üzerinden ulaşabilirsiniz.

Hemşirelik, Tıp ve Sağlık Terimleri Sözlüğü – Hemşire Kitabı

sağlık terimleri sözlüğü
sağlık terimleri sözlüğü