Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Nedir?
Enfeksiyon kontrol hemşireliği, Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü’ne bağlı olan bir sağlık alanıdır. Enfeksiyon kontrolü, enfeksiyonun önlenmesi, hastalıkların incelenmesi ve takibi konularıyla ilgili çalışmaktadır. Bu meslekteki kişiler, hastane enfeksiyonlarının tespit edilmesinde, buna karşı önlemlerin alınmasında, alınan önlemlerin uygulanmasında ve bu alana yönelik politikaların geliştirilmesine katkı sağlanmasında görev almaktadırlar. Bu alanla ilgili yapılan eğitim ve araştırmalarda ve danışmanlıkta rol oynarlar. Kısaca enfeksiyon kontrol hemşireliği yapan kişiler yataklı tedavi yapan hastanelerde, enfeksiyon kontrol komitesinin almış olduğu kararlar doğrultusunda gerekli programların uygulanmasını sağlayan görevli hemşiredir.
Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi Nasıl Olunur?
Enfeksiyon kontrol hemşireliği yapabilmek için 4 yıllık lisans hemşirelik bölümünden mezun olmak gerekmektedir. Bununla birlikte Sağlık Bakanlığı’nın Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Sertifika Programı’na katılarak, programdaki dersleri alıp, program sonu yapılan sınavda başarılı olmak gerekmektedir. Bu alanda çalışabilmek için bakanlık tarafından onaylı bir şekilde bu sertifikaya sahip olmak gerekmektedir. Ayrıca alanda minimum 5 yıllık deneyim, iyi derecede İngilizce bilmek ve iyi seviyede bilgisayar kullanımı bilmek gerekmektedir. Kurumda bulunan başhemşire, bu görev için gerekli şartları sağlayan hemşireler arasından seçim yapmaktadır. Kurumlarda bulunan her iki yüz elli (250) yatak için bu alanda çalışacak bir hemşire seçilmesi gerekmektedir. Seçilen hemşireler, genellikle 5 yıl boyunca bu görevi sürdürmektedir. Genel olarak, bu kişiler enfeksiyon kontrolü dışında başka bir alanla ilgilenmezler ve nöbete kalmazlar.
Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Sertifikası Nasıl Alınır?
Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Sertifikası alabilmek için, Sağlık Bakanlığı’nın açmış olduğu eğitim programına katılmak ve eğitim sonucunda yapılacak olan sınavı başarıyla vermek gerekmektedir. Programa katılmak isteyen hemşirelerin, belirlenen tarihlerde HSGM’ye (Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü) başvurarak kayıt yaptırmaları gerekir. Başvuru yapanlar arasından belirli sayıda katılımcı alınmaktadır. Programa katılmaya hak kazanan hemşireler, yine belirlenmiş tarihler arasında EKUZEP’e (Enfeksiyon Kontrol Uzaktan Eğitim Programı) katılarak eğitim ve derslere başlarlar. Eğitimin sonunda yapılan sınavdan 100 üzerinden 75 ve üzeri alan kişiler başarılı sayılmaktadır. Bu şekilde başarılı olan katılımcılara T.C. Sağlık Bakanlığı’ndan onaylı Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Sertifikası verilmektedir. Bu sertifikaya sahip olmadan Enfeksiyon kontrol hemşiresi olunamamaktadır. Onaylı sertifikası olan hemşireler, aradan zaman geçtikten sonra, bilgilerini güncellemek için, açılan programlara tekrar katılabilmektedirler.
Enfeksiyon Kontrol Hemşiresinin Görevleri Nelerdir?
Kurum ve kuruluşlarda, bu alanda çalışacak olan kişilerin görevleri oldukça spesifiktir. Kendi alanları dışında başka birimde görev almazlar ya da nöbet tutmazlar. Enfeksiyon kontrol hemşireliğinde çalışan sağlık personellerinin görev ve sorumlulukları aşağıdaki sıralandığı gibidir:
- Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü’nce belirlenen politikalara, düzenlemelere, kurallara ve hedeflere uymak ve uyulmasını sağlamak
- Enfeksiyon kontrol alanında oluşturulan ve geliştirilen politikalar ve programlarda etkin bir şekilde rol oynamak
- Yapılacak çalışmalar için gerekli olan kaynakların ve araç-gereçlerin teminini sağlamak için çalışmak ve bunun planlamasını yapmak
- Bu alanda ihtiyaç duyulan gereksinimlerin ve karşılaşılan sorunların takibini yaparak, komiteye bildirmek
- Bu alan içerisinde karşılaşılan sorunlarla ilgili, alanda çalışan sağlık personelleri ile diyalog içerisinde olmak
- Laboratuvar sonuçlarını takip etmek
- Yatan hastaları ziyaret ederek değerlendirmelerde bulunmak
- Alanda bulunan sorumlu doktor ve çalışan diğer hemşirelerle bilgi alışverişi içerisinde olmak
- Enfeksiyon riski olan hastalar için gerekli önlemlerin alınmasını sağlamak
- Hastane enfeksiyonu olan hastalara uygulanan tedaviyi ve kullanılan ilaçları takip ederek, komiteyle birlikte değerlendirmelerde bulunmak
- Bu alanda çalışan sağlık personellerini denetlemek ve personelleri bu alanda bilgilendirmek
- Enfeksiyonun artışını, kaynağını, yayılımını araştırmak ve bu sorunlar için çözüm üretme sürecine dahil olmak
- Çalışanların enfeksiyona maruz kalıp kalmadığını tespit etmek ve bununla ilgili gerekli önlemleri almak
- Eğitim hemşiresi ile koordineli çalışarak, hizmet içi eğitimler düzenlemek
- Enfeksiyon kontrolüyle ilgili kayıtları tutmak, takiplerini yapmak, sonuçları değerlendirmek ve raporlamasını yapmak
- Mesleki gelişimleri için seminer, toplantı vb. etkinliklere katılarak, alanıyla ilgili bilimsel yayınları takip etmek
- Enfeksiyona neden olan mikroorganizmaların antibiyotiklere karşı geliştirdikleri direnç durumunu takip etmek ve durumu komiteye bildirmek
- Hastane içinde kullanılan dezenfektan ve antiseptik seçimine yardımcı olmak, sterilizasyon konusunda çalışmalar yapmak
- Öğrenci hemşirelerin eğitimi için katkı sunmak
- Çıkan atıkların toplanma, taşınma ve depolanma sürecini takip etmek
Kaynaklar:
https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=13830&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
Görsel Kaynaklar: ShutterStock, Adobe Stock
